- Samaipata
- El Fuerte- Archeologisch Complex
- Amboró Nationaal Park
- La Pajcha en Mirador los Condores
- Bellavista y Codo de los Andes
- Che Guevara Route
VAN SANTA CRUZ NAAR SAMAIPATA
De eerste 60 km gaat door vlakke landbouwgebieden rond de Río Piray met veel fruitbomen. Bij km 30 is de dagelijkse markt van El Torno en vanaf km 60 bij het plaatsje Angostura begint de weg de stijgen. De weg volgt de Rio Piray door een nauw dal met steile hellingen totdat een spectaculair gevormd rood gebergte in zicht komt met een grote natuurlijke boog onder de top, Cueva de los Monos, die boven het plaatsje Bermejo uitsteekt.
Bermejo, (885 m, 80 km) is een klein subtropisch plaatsje, omgeven door het roodgekleurde, spectaculair gevormde gebergte Volcanes, en vormt een toegangspoort tot het zuidelijke gedeelte van Parque Nacional Amboró met enige interessante overnachtingsmogelijkheden.
Iets voor Cuevas is de afslag naar het gehucht Bellavista ((1360 m, km 117)., dat te bereiken is via een slechte weg. [read more]
Hier is een mooi wandelgebied met afwisselende berglandschappen, kloven bedekt met bossen, rivieren, watervallen en uiteenlopende vegetatie met zowel cactussen als varens en bovendien veel vogels. In Bellavista is een simpele herberg met accommodatie en maaltijden, vanwaar diverse wandel- of paardrijtochten mogelijk zijn. Het gebied wordt Codo de los Andes genoemd, ‘de elleboog van de Andes’.[/read]
Cuevas, km 100, 93333197, is een klein privénatuurpark met drie watervallen, een geliefde plaats voor de Cruceños. Er is entree en je loopt een km tot de eerste waterval, waar een heerlijke poel is met zandstrand. Een stijgend pad leidt naar drie andere watervallen. Kamperen is toegestaan.
SAMAIPATA (1640 m, km 120)
SAMAIPATA, “hoogtes om uit te rusten”
Dit aangename koloniale plaatsje wordt steeds populairder onder de toeristen. Samaipata vormt een uitstekende basis om diverse attracties te bezoeken zoals PARQUE NACIONAL AMBORÓ en het belangrijke archeologische complex EL FUERTE. [read more]
Samaipata heeft bovendien een uitstekende infrastructuur voor het toerisme met goede overnachtingsmogelijkheden, leuke restaurantjes en diverse reisbureautjes. Daarnaast ligt het plaatsje in een mooie groene bergvallei en is gezegend met een bijna eeuwige lente en maakt daarom zijn Quechuanaam ‘hoogtes om uit te rusten’ waar.
Het plaatsje heeft een attractieve plaza, waar tijdens weekends en feestdagen artiesten hun artesanía (handwerk) verkopen. Een blok naar het zuiden bevindt zich de mercado (markt) die het meest leeft op zaterdag en zondag.
Het lokale museum Museo Arqueológico, Bolívar, geopend 8.30-12.30 en 14.30-18.30 uur, herbergt archeologische vondsten uit El Fuerte en de provincie en heeft bovendien een maquette van het archeologische complex. Het entreekaartje tot El Fuerte geeft tevens toegang tot het museum.[/read]
INFO SAMAIPATA
Transport: Vlakbij de Plaza Principal is een kantoortje waar je een taxi kan regelen voor alle bestemmingen rond Samaipata, de Che Guevara Route en Santa Cruz. Bij het tankstation op de weg naar Santa Cruz bevindt zich een ander kantoor voor taxi’s.
Tours: In Calle Bolívar bevinden zich diverse reisbureautjes die tours naar de diverse attracties organiseren.
Geld:
Bij Banco Union in Calle Bolívar bevindt zich een pinautomaat.
EL FUERTE
EL FUERTE, mysterieuze rots op kruispunt van culturen
El Fuerte is na Tiwanaku, de belangrijkste archeologische vindplaats van Bolivia, ook al omdat naast andere culturen de Inca’s hier hun meest oostelijke controlepost en religieus centrum hadden van hun machtige rijk in de 15er eeuw. Maar tevens is het een uiterst mysterieuze plaats met een enorme, 250 meter lange gebeeldhouwde rots, die als ceremoniële plaats heeft gediend waar rituelen en offers werden uitgevoerd. De Deense schrijver Erich von Däniken opperde zelfs de theorie dat het als een landingsbaan voor buitenaardse wezens heeft gediend!
INFO EL FUERTE
Hoogte: 1950 m
Afstand naar Samaipata: 9 km
Vervoer: met taxi vanaf Plaza Principal. Van te voren de prijs afspreken en vragen of de taxi op je wacht. Alternatief kan je terug wandelen naar Samaipata, wat twee afdalingen en een stijging inhoudt.
Openingstijden: dagelijks van 9.00 tot 17.00 uur. Met entreeticket kan je ook het regionale museum in Samaipata bezoeken.
Diverse reisbureautjes in Samaipata bieden een tour naar El Fuerte aan met (Engelssprekende) lokale gids. Bij de entree zelf bieden lokale gidsen hun dienst aan.
GESCHIEDENIS
El Fuerte dankt zijn bestaan aan de geografische ligging in de heuvels aan de voet van het Andesgebergte, waar het Amazonestroomgebied en El Chaco (de droge steppegebieden van Oost-Bolivia) elkaar ontmoeten.[read more]
Hierdoor passeerden vele stammen de vallei. Archeologische vondsten hebben onthuld dat tussen 800 en 1300 na Chr. de Mojocoya en de Chané, twee etnische groepen uit de laaglanden, deze plaats gebruikten als ceremoniële plaats. De Inca’s vestigden zich hier vanaf het einde van de 15e eeuw tot 1540. Zij gaven de plaats de Quechua naam Samaipata, ‘hoogtes om uit te rusten’. Dit was voor de Inca’s een belangrijke administratie-, controle en verdedigingspost en belangrijke ceremoniële plaats in het uiterste oosten van hun rijk. De belangrijkste vijanden van de Inca’s waren de Guaraní-indianen uit de laaglanden, die zelfs El Fuerte in bezit namen tijdens de Inca-tijd. Rond 1540 arriveerden de Spanjaarden, veroverden het gebied en hernoemden het El Fuerte of ‘het fort’. Het diende voor hen als verdedigingswerk, opslag- en handelsplaats op de route Asunción (Paraguay)-Lima (Peru).Zij verlieten het fort rond 1629 en stichtten de nederzetting op de huidige locatie in de vallei, die nu bekendstaat als Samaipata. Hierna raakte El Fuerte vergeten en werd bedolven onder de weelderige vegetatie. Enkele Europese ontdekkingsreizigers exploreerden de plaats, maar pas in 1974 werd El Fuerte erkend als een plaats van archeologisch belang. In dat jaar werd begonnen met opgravingen, het schoonmaken van de gebeeldhouwde rots en de aanleg van een wandelcircuit. In 1998 werd El Fuerte door de UNESCO tot wereldcultuurerfgoed verklaard.[/read]
RONDWANDELING EL FUERTE
Er is een gemarkeerde rondwandeling uitgezet die het hele archeologische complex aandoet. De wandeling begint met een stijging van 60 meter naar Mirador 1 waar een groot houten platform staat, vanwaar een heel goed uitzicht is op de 220 gebeeldhouwde rots.
Roca Tallada , deze gebeeldhouwde monolithische rots van zandsteen is gigantisch, met een lengte van 220 m en een breedte van 60 meter. Deze rots werd door de diverse culturen gebruikt als ceremoniële plaats, getuige de afbeeldingen van dieren- en antropomorfische figuren, geometrische patronen en nissen. Mirador 2, dat 50 meter lager ligt, bestaat uit een houten wandelplatform van 40 m. [read more]
Vanaf hier zijn aan de voet van de rots de afbeeldingen van twee poema’s (het symbool voor wreedheid en behendigheid), een jaguar (vitale kracht) en een slang (vruchtbaarheid en eeuwigheid) goed te zien. Al deze beesten komen nog steeds voor in de omgeving.Iets hoger op de rots is een Inca-muur en daarboven liggen twee parallel lopende kanalen die onderling verbonden worden door zigzag lopende groeven. Waarschijnlijk hielden hier Incapriesters rituelen; zij lieten vloeistoffen zoals chicha (‘heilige’ gefermenteerde maïsdrank) en bloed in de kanalen vloeien als een offer aan Pachamama (Moeder Aarde).
Op het hoogste gedeelte van de rots bevindt zich het Coro de los Sacerdotes (priesterkoor), twee cirkels van 5 en 7 meter doorsnede, met driehoekige en rechthoekige zitplaatsen. Waarschijnlijk was dit een plaats van zon- en sterrenaanbidding en opoffering.
Aan de voet van de rots zijn vijf nissen in trapezevorm te bewonderen. Deze vormen een bewijs dat de Inca’s zich hier bevonden hebben want alleen zij gebruikten deze vorm van architectuur. In de nissen bevonden zich gouden en zilveren afgodsbeeldjes en in de vier grote nissen daarnaast plaatste men op speciale dagen de mummies van de voorouders, een Incatraditie.[/read]
Bij de Plaza de las Tres Culturas zijn de sporen aangetroffen van de drie culturen die in El Fuerte verbleven. [read more]
Hier is een vaas gevonden die rond 800 na Chr. gemaakt is door de Mojocoya, een stam uit de laaglanden. Daarnaast liggen de funderingen van Incavertrekken. De Spanjaarden hebben daarna alle gebouwen van de Inca’s vernietigd op hun zoektocht naar goud en zilver en ten slotte de bouwstenen gebruikt voor hun eigen koloniale gebouw, ontworpen in de vorm van een W (architectuur uit Andalusië), met een patio. Waarschijnlijk verbleven hier Spaanse soldaten, aangezien grote ovens zijn aangetroffen voor het prepareren van voedsel voor veel mensen. Vanaf hier is een goed zicht op de grote hoeveelheid rijen zitplaatsen en nissen, ingekerfd in de rots, die het idee geven van een enorm amfitheater. Misschien werden er op de grote plaza beneden de rots, voorstellingen of ceremonies gehouden.[/read]
Teruglopend over het wandelpad staan enige funderingen van woonvertrekken gebouwd door de Inca’s. Vanaf hier is een uitzicht op Samaipata. Vervolgens gaat de route langs de Acllawasi (huis van de maagden van de zon). Er is niet veel te zien maar hier zijn potten met weefsels uit de Incaperiode aangetroffen. Deze suggereerden dat hier de intelligente en mooie vrouwen leefden, die speciaal uitgekozen werden door de Inca-nobelen en zich voornamelijk bezighielden met het weven van textiel (voor opoffering aan de goden en voor handel) en het bereiden van de heilige chicha-drank.
Op de ruime Centrale Plaza werden bijeenkomsten en evenementen gehouden. Boven de Plaza bevonden zich negen landbouwterrassen, die gezegend waren met een ingenieus aangelegd irrigatiesysteem .
Aan de plaza lag de grootste constructie van het complex, de Kallanka, het administratieve centrum van de Inca’s. De afmetingen, 68 m lang, 16 m breed en 16 m hoog, geven aan dat Samaipata een belangrijke regionale hoofdplaats was tijdens het Inca-rijk. De ingangen van het gebouw zijn groot (3,5 m) en suggereren dat de Inca op zijn troon het gebouw werd binnengedragen.
Een doodlopend pad leidt naar de Chincana (doolhof) een perfect rond gevormd gat in de grond met een diepte van 12 m. In het jaar 1940 was dit gat 36 m diep. [read more]
Er zijn diverse speculaties over de functie zoals wateropslagplaats, een tunnelsysteem om aan de vijand te ontsnappen of een plaats om zich te verstoppen.[/read]
Het hoofdpad doorkruist een Inca-wooncomplex. Hier bevond zich een controlepost, de enige toegang tot het complex. Rond de huizen is veel keramiek uit de Inca-tijd aangetroffen. Nu begint hier een ecologisch wandelpad en volgt een woonsector en een controlepost alvorens de oostelijke kant van de rots bereikt wordt.
Hier bevindt zich een Incamuur in L-vorm en de Temple de las Cinco Hornacinas (vijf nissen). Misschien was dit een plaats voor meditatie en aanbidding van de nabije heilige berg La Muela del Diablo (de kies van duivel) waar de Apus (berggeesten) leefden. Het wandelpad daalt ten slotte af naar de hoofdingang.
AMBORÓ NATIONAAL PARK (ZUIDKANT)
Het spectaculaire Nationaal Park Amboró werd opgericht in 1973 en werd uitgebreid in de jaren negentig tot een oppervlakte van 430.000 hectare. [read more]
Het beschermde natuurgebied ligt op hoogtes tussen de 700 en 3100 meter en heeft een unieke ligging, hier ontmoeten drie verschillende ecosystemen elkaar; de vochtige Amazone, de droge El Chaco en de koele Andes. Hierdoor tref je een enorme verscheidenheid aan landschappen en dieren, vogels en planten en boomsoorten aan.
De zuidkant van het park (Samaipata en omgeving) bestaat vooral uit Yungas nevelwouden met steile hellingen, aangeslibde valleien en diepe ravijnen. Hier is nauwelijks toeristische infrastructuur; er zijn geen wegen en accommodatie binnen het park en alleen de bufferzones zijn te bezoeken. Het beste seizoen om het gebied te bezoeken zijn de droge maanden van mei tot november maar in de andere maanden is er, afhankelijk van de regenval, ook bezoek mogelijk. Aangezien het zeer gemakkelijk is om de weg te verliezen in dit ruige, afgezonderde gebied is het aan te raden om met een georganiseerde tour of met een gids het park te bezoeken.[/read]
TOEGANG TOT AMBORO N.P.
Er zijn rond Samaipata drie entreepunten voor Amboró:
Comunidad La Yunga (1885 m). Deze nederzetting, die bestaat uit enige huizen rondom een voetbalveld, is met een jeep te bereiken vanuit Samaipata (22 km) of via een onverharde weg vanaf het plaatsje Mairana (13 km). [read more]
Er is een FAN-kantoor waar entree betaald moet worden en waar gidsen zijn en er is een simpele ecolodge Los Helechos, om te overnachten.Een steile onverharde weg leidt naar de parkeerplaats, vanwaar een mooi uitzicht is op het Amborópark. Hier begint een wandelpad door ongerept nevelwoud naar Bosque de los Helechos Gigantes (reuzenvarenbos). De varens kunnen in een tijdsbestek van 250 jaar een hoogte bereiken van 2,5 meter. Daarnaast is er een wandeling van 6 uur naar Laguna Los Quemados en El Mirador en zelfs is een wandeling mogelijk van drie dagen naar de Río San Rafael, een afdaling in het territorium van de Jucumari (brilbeer) en de jaguar. Huur van tevoren een gids via het FAN-kantoor in Santa Cruz, 9033556800 of plancom@fan-bo.org.[/read]
INFO TRAIL LA YUNGA
Afstand: 4,7 km
Hoogtemeters: van 2290 m tm 2370 m
Stijgen: 265 m
Dalen: 265 m
Kaart La Yunga Bosque de los Helechos Trail: open in GaiaGps
Las Lauras en Cerro la Mina, op een zijweg van de Samaipata-La Yunga weg, is een goed vertrekpunt voor mooie, langere wandelingen (met gids) door nevelwoud met diverse varensoorten. [read more]
De top van Cerro La Mina is zelfs bereikbaar, met prachtige uitzichten over de nevelwouden. Je moet een kleine entree betalen bij de vriendelijke parkopzichter. Van hieruit kan je dieper het Amborópark in naar de mysterieuze berg Muela del Diablo (kies van de duivel).[/read]
INFO TRAIL CERRO MINA
Afstand: 6,5 km
Hoogtemeters: van 2200 m tm 2430 m
Stijgen: 470 m
Dalen: 400 m
Kaart Trail Cerro Mina : open in Gaiagps
Abra de los Toros. Deze pas ligt op 17 km van Samaipata en is bereikbaar via een slechte, onverharde weg vanaf de Achira cabañas. [read more]
Vanaf hier daalt een wandelpad het nationaal park in, en onderweg word je beloond met mooie uitzichten, nevelwoud, weelderige vegetatie, orchideeën en sporen van de poema of jaguar. Daarnaast leven hier spinapen, de zeldzame kuifquetzal, toekan, buizerdarend en de machtige condor. Bovendien zijn er enige overblijfselen van een precolumbiaanse Pucará (fort) te zien. Het is absoluut noodzakelijk om met een lokale gids dit gebied te bezoeken.[/read]
FLORA EN FAUNA IN AMBORÓ
Het zuidelijke en westelijke gedeelte van het park Amboró worden geclassificeerd als de Yungas en worden gevormd door hoge dichtbeboste bergen. [read more]
Het is een zeer vochtig gebied, vaak bedekt onder nevel. Vandaar dat hier schitterende nevelwouden liggen met reuzenvarens, korstmossen en bromelia’s. Er zijn hier volgens schatting in het hele park meer dan 3500 plantensoorten waaronder de wurgvijg (mahonie, bergpijnboom, ceder, notenboom, asai palmboom) en diverse endemische cactussoorten. Er zijn ontelbare medicinale planten te vinden zoals uña del gato (kattenklauw), dat kanker bestrijdt en het immuunsysteem versterkt. Verder groeien er planten die de lokale bevolking voor diverse medicinale doeleinden gebruikt zoals boldo (lever), carquega (lever), vira vira (griep, dronkenschap), llanten (wonden helend). Volgens een groep studenten groeien er meer dan 500 orchideeën en 100 wildgroeiende tropische fruitsoorten en grote walnoten in het park. Enige indrukwekkende dieren die hier voorkomen zijn de jaguar, poema, reuzenmiereneter, brilbeer, otter, tapir, hert, reuzengordeldier en spinapen, een veelvoud aan knaagdieren en vleermuizen. Er zijn meer dan 800 vogelsoorten in het park waarvan enige speciale, (hoornhokko, soldatenara, kuifquetzal, de bedreigde roodwangara en rode rotshaan) en de monniksparkiet. Er zijn 105 reptielensoorten in het park waaronder de boa constrictor, de dodelijke groefkopadder en de witte kaaiman (Caimán yacaré). Ten slotte zijn er 105 vissoorten waaronder de pacú en de sábalo.[/read]
LA PAJCHA EN MIRADOR DE LOS CONDORES
Via een landschappelijke mooie onverharde weg bereik je na 43 km de hoge waterval La Pajcha. In dit gebied zijn veel vogels en het loont de moeite om op het zandstrand te kamperen. Taxi’s vanuit Samaipata berekenen US$30. Vanaf de waterval loopt een pad (alleen met gids) naar Mirador de los Condores, waarbij op een goede dag rond een condornest wel 10-20 condors van vlakbij te zien zijn. De wandeling duurt ongeveer 7 uur en is op de heenweg vooral stijgend.
INFO TRAIL MIRADOR DE LOS CONDORES
Afstand: 13 km retour
Hoogtemeters: van 1480 m tm 1870 m
Stijgen/ Dalen 760 m
BELLAVISTA, Codo de Los Andes
Vanaf deze gemeenschap, 30 km van Samaipata kan je een wandeling maken, met een lokale gids van ongeveer 7 uur door afwisselend landschap met subtropisch bos, berglandschap met mooie vergezichten en watervallen.
INFO TRAIL CODO DE LOS ANDES
Afstand: 4 km
Hoogtemeters: van 1510 m tm 1730 m
Stijgen/ Dalen: 380 m
CHE GUEVARA ROUTE
Dit is een toeristische route die het spoor volgt van de laatste dagen van de Argentijnse held/ guerrillastrijder Che Guevara, die op de vlucht was voor het Boliviaanse leger.
VALLEGRANDE
16.000 inwoners, 2000 m hoogte. Dit is een aangenaam koloniaal stadje in een brede vallei, 120 km ten zuidwesten van Samaipata, dat internationaal bekend is geworden door de wereldwijd gepubliceerde foto’s van het opgebaarde lichaam van de befaamde Argentijnse guerrillaleider Che Guevara, in het lokale ziekenhuis in 1967. [read more]
In 1995 kwam Villagrande weer in het wereldnieuws door de ontdekking van de overblijfselen van Che, bij de landingsbaan van het kleine lokale vliegveldje.Che werd op 9 oktober 1967 in het nabijgelegen plaatsje La Higuera geëxecuteerd en vervolgens per helikopter naar het ziekenhuis van Vallegrande vervoerd. Daar werd het lijk in de wasruimte van het plaatselijke ziekenhuis op 9 en 10 oktober voor de lokale bevolking en de wereldpers tentoongesteld. De voormalige wasruimte bevindt zich op het terrein van Hospital Señor de Malta, drie straatblokken ten zuiden van de plaza en is makkelijk te bezoeken, want het met revolutionaire leuzen bekladderde gebouwtje heeft geen deuren. De wasbak waarop het lijk van Che lag, zijn hoofd aan de rechterkant, staat er nog. Hier tegenover staat een ander gebouwtje waarin de handen van Che zijn afgehakt na zijn dood.
De fosa (het openbare graf) die in 1997 ontdekt werd en de overblijfselen van Che en zes andere guerrilla’s bevatte ligt achter het Cementerio, 2 km vanaf de plaza. Onlangs is op deze plek een indrukwekkend mausoleum neergezet, met onder meer foto’s van zijn bewogen leven. 500 meter hiervandaan bevinden zich de graven van gevallen leden van de guerrillagroep van Che bij diverse confrontaties, waaronder van de Duitse Tanja.
In de Casa Municipal de la Cultura bij de Asociación de Guias de Vallegrande, Plaza, 99422271, zijn gidsen te huren met sleutels van het mausoleum en de begraafplaats. In het gebouw bevindt zich Museo Arqueológico met een tentoonstelling over archeologische vondsten in de regio. Op de eerste verdieping is het Museo Ruta del Che, met foto’s en documentatie over het leven van de befaamde Argentijn. In Vallegrande is in 2004 een documentaire gemaakt over het leven van Che en de ontdekking van zijn graf, Di buen día a papá (‘zeg goedemorgen aan papa’), die soms ter plaatse te koop is.Een km vanaf de plaza, op een heuvel bevindt zich Mirador la Cruz, met een mooi uitzicht over het stadje en hier is een goed restaurant El Mirador (zie info). 15 km buiten Vallegrande ligt las Cuevas, grotten met interessante oude rotstekeningen.
Elke zondag vindt op de plaza een grote FERIA (markt) plaats. Jaarlijks op 23 februari wordt de verjaardag van de stad gevierd met culturele evenementen en in oktober is er het jaarlijkse Che Guevara festival met culturele activiteiten.[/read]
LA HIGUERA (2160 M)
In dit historische gehucht 60 km ten zuiden van Vallegrande werd Che op 9 oktober 1967 in een schoollokaal geëxecuteerd. [read more]
Het oorspronkelijke gebouw is vervangen door een nieuw lokaal La Escuelita, dat het Museo Comunal La Higuera herbergt, min of meer met dezelfde informatie als in het museum in Vallegrande. Een nabijgelegen winkel heeft de sleutel van het museum waarvoor men 10 Bs moet betalen.Op het charmante centrale pleintje staan twee monumenten die de guerrilla gedenken. Er is een groot wit borstbeeld uit 1997 van Che en een bronzen standbeeld. Elk jaar op 8 en 9 oktober komen diverse sympathisanten van Che hier bijeen om hem te herdenken. Lokale mensen kunnen je leiden naar Quebrada del Churo, het ravijn dat enige kilometers verderop ligt en waar Che gevangengenomen werd na een vuurgevecht. Vanaf de weg La Higuera-Pucara loopt een pad naar beneden, een fikse en warme afdaling, naar een klein monument. Op deze plaats werd Che gevangengenomen en is de plek gemarkeerd door een stenen ster omringd door een zitbank. Een ander stijgend pad leidt weer naar de weg Pucura-La Higuera, een wandeling die totaal 3 uur in beslag neemt.[/read]
Ernesto ‘Che’ Guevara in Bolivia
De in 1928 in Argentinië geboren Ernesto Guevara maakte voordat hij in 1966 in Bolivia aankwam een indrukwekkende carrière als guerrillaleider en minister van Economische Zaken in Cuba. [read more]
Eerst richtte hij zijn basis op in de boerderij Ñancahuasa in El Chaco met het idee om een revolutie te beginnen in het hart van Zuid-Amerika. Zijn plannen ondergingen vanaf het begin al tegenslag omdat de Boliviaanse boeren niets in zijn guerrillaplannen zagen en de Boliviaanse communisten trokken algauw hun steun terug. Uiteindelijk had Che de beschikking over maximaal 50 guerrilla’s en was continu op de vlucht voor het Boliviaanse leger, gesteund door de militaire trainers van de VS en CIA-adviseurs. Che en zijn mannen leden aan ziektes, honger, dorst en verraad onder de bevolking. Uiteindelijk delfde Che het onderspit in de Quebrada del Churo op 8 oktober 1967, waar hij door verraad van een deserteur omringd werd door een Boliviaanse patrouille. Hij raakte gewond bij de opvolgende schietpartij en moest zich overgeven. Vuil, uitgehongerd en zonder krachten werd hij naar een schoollokaaltje in La Higuera gebracht en ondervraagd door Boliviaanse legerofficieren en een in Cuba geboren CIA-agent. De volgende dag kwam het bevel van executie door de Boliviaanse legerleiding onder leiding van president Barrientos. De Boliviaanse sergeant Félix Rodriguez voerde, op vrijwillige basis, de executie met een semiautomatisch geweer uit. Volgens de legende waren Che zijn laatste woorden ‘Schiet lafaard, het enige wat je doodt is een mens’. Zijn lichaam werd naar Vallegrande gevlogen en op 9 en 10 oktober tentoongesteld in de wasruimte van een lokaal ziekenhuis aan de wereldpers, voordat het op een geheime plaats begraven werd. In 1997 werden de resten van Guevara’ s lichaam opgegraven naast het vliegveld van Vallegrande en naar Cuba getransporteerd, waar Guevara op 13 juli 1997 met een staatsbegrafenis werd bijgezet in het mausoleum in Santa Clara. Hierdoor werd Guevara een icoon van de communistische revolutie en een symbool voor de strijder tegen onrecht. In 2009 is er een film uitgekomen, geproduceerd door Steven Sonderbergh, Che la Guerrilla 2, die is gemaakt naar aanleiding van het dagboek van Bolivia, geschreven door Che.[/read]
